شمارس معکوس برای احیای برجام؛ گروسی با دست پر ایران را ترک کرد
سرنوشت مذاکرات هسته‌ای که در ماه‌های پایانی دولت حسن روحانی آغاز شده بود، در حال مشخص شدن و به نظر می‌رسد که طی روزهای آینده توافقی که بسیاری از تحلیلگران آن را مشابه توافق برجام می‌دانند دوباره اجرایی خواهد شد. گزارش لحظه به لحظه از اخبار مذاکرات وین را اینجا بخوانید.
بیان فردا | عصر روز پنجشنبه بود که رضا زندی، خبرنگار با سابقه حوزه نفت و انرژی در صقحه توئیترش از احیای توافق برجام خبر داد و : « اخبار متقني به دستم رسيده حاكي از اينكه ظرف ٧٢ ساعت آينده (تا دوشنبه آينده) توافق نامه احياي برجام امضا مي شود. ممكن است اين تاريخ كمي اين طرف تر يا آنطرف تر برود اما، مطلع شدم كه توافق قطعي است. نفت ایران در زمان طلایی به بازار بر مي‌گردد. با قيمت هاي بالاي ١١٥ دلار.»
این توئیت که بازخورد زیادی در فضای مجازی داشت، اما تنها توئیتی نبود که درباره مذاکرات هسته‌ای و احیای برجام منتشر شد. استفانی القاق، مذاکره‌کننده ارشد انگلیس در مذاکرات هسته‌ای وین توئیتی را به زبان فارسی منتشر کرد و نوشت: «ما خیلی نزدیک به یک توافق هستیم. همه طرف ها به طور سازنده تحت رهبری انریکه مورا، هماهنگ کننده اتحادیه اروپا مذاکره کرده‌اند . اکنون باید چند قدم نهایی را برداریم.»
الیانوف، دیپلمات روس و عضو هیات مذاکره کننده هسته‌ای هم که در ماه‌های اخیر به چهره‌ای شناخته شده برای مردم ایران بدل شده در توئیتر فعال است. او هم در صفحه شخصی خود اعلام کرد که مذاکرات تقریبا به خط پایان رسیده و توافق به زودی اعلام می‌شود.
در این میان نیز روز گذشته دو خبر مهم روی خروجی خبرگزاری ها قرار گرفت. اول اینکه اعلام شد نمایندگان سه کشور اروپایی طرف برجام برای مشورت و ارائه گزارشی از وضعیت گفت‌وگوها به پایتخت‌هایشان باز می‌گردند این خبر را استفانی القاق، مذاکره کننده ارشد انگلیسی در توئیتر اعلام کرد و در ابتدای آن نیز نوشت: «نزدیکیم» منظور خانم القاق از نزدیکیم، نزدیکی به اعلام توافق بود.
دومین خبر هم مربوط به سفر گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران بود که روز گذشته رسما اعلام شد. هدف از این سفر پی حل و فصل آخرین اختلاف‌ها است. امیر عبداللهیان، وزیر امورخارجه کشورمان هم البته روز پرکاری را پشت سر گذاشت و تماس‌های تلفنی با مقامات کشورهای خارجی و جلسات با مسئولان مختلفی را برگزار کرد.
در این روز همچنین فیلیپ اِرورا نماینده فرانسه در مذاکرات در پیامی توییتری نوشت: امیدوارم به سرعت برای رسیدن به نتیجه بازگردیم، چراکه ما به توافق بسیار نزدیک هستیم.
خروج دیپلمات‌های اروپایی از وین این احتمال را به وجود آورده است که آمریکا و ایران که به دلیل امتناع تهران از ملاقات رو در رو به‌طور غیرمستقیم با یکدیگر گفت‌وگو می‌کنند و ممکن است برای مذاکره مستقیم با یکدیگر آماده شوند. هرچند که دیپلمات‌ها گفته‌اند چنین برنامه‌ای وجود ندارد و این بارهم اولیانوف به خبرنگاران گفت: تا آنجایی که من می‌دانم، ایرانی‌ها آماده مذاکره مستقیم نیستند.
همه چیز برای اعلام توافق آماده است
پس از هشت دوره مذاکره فشرده که دو دوره آن در دولت سید ابراهیم رئیسی و شش دوره آن در دولت حسن روحانی برگزار شد، سرانجام اخبار غیررسمی از بلند شدن دود سفید از وین حکایت دارد. ایران، آمریکا، روسیه، فرانسه، بریتانیا، آلمان و چین بر سر چند و چون بازگشت همه طرف‌ها به ویژه تهران و واشنگتن به توافق هسته‌ای موسوم به برجام توافق کردند. توافقی 20 صفحه‌ای که تا اینجای کار در بسیاری از جزئیات همان توافقات صورت گرفته در شش دوره مذاکره دولت حسن روحانی است. روحانی آن زمان گفته بود که اگر اجازه داده بودند، او تا پیش از نوروز 99 تحریم‌ها را لغو کرده بود. حالا اما با بیش از یک سال تاخیر، سرانجام قرار است تحریم‌ها لغو و ایران به برجام برگردد.
برابر شنیده ها آخرین اختلاف‌ها بر سر چهار پرونده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای جمهوری اسلامی است. چهار پرونده‌ای که شاید امروز و با سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران حل و فصل شود.
گروسی وارد ایران شد
رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صبح امروز و برای سومین بار در دولت سید ابراهیم رییسی وارد ایران شد و در نخستین جلسه رسمی خود با محمد اسلامی رییس سازمان انرژی اتمی دیدار کرد. او با هدف مذاکره و رایزنی با مقامات ذی ربط کشورمان درباره موضوعات پادمانی که مدتی است مورد بحث است به تهران سفر کرده است.
گروسی با امیرعبداللهیان دیدار می‌کند
معاون امور بین‌الملل، حقوقی و مجلس و سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران درباره حضور مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تهران و دیدار امروز وی با مهندس اسلامی گفت: همان‌گونه که اطلاع دارید کشور ما در حوزه هسته‌ای فعالیت‌های زیاد و متنوعی دارد، ارتباطات گسترده‌ای هم با آژانس داریم، طبیعتاً رفت‌وآمد و سفرهای متعددی بین ایران و آژانس انجام می‌شود. بنده در همین دو هفته گذشته مذاکرات مفصلی را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داشتم.
وی افزود: تا دقایقی دیگر مذاکرات در سازمان انرژی اتمی شروع می‌شود و بعد از آن رافائل گروسی با دکتر امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه دیدار خواهد داشت. انتظار می‌رود موضوعات بین ایران و آژانس در این مذاکرات به طور کامل مرور شود و شیوه همکاری در آینده به‌طور کامل مشخص شود.
کمالوندی گفت: دیشب آقای گروسی با همراهی هیئتی وارد ایران شدند، سفر مدیرکل آژانس به تهران یک روزه است. مدیرکل آژانس عصر امروز بعد دیدار با مقامات کشورمان، تهران را به مقصد وین ترک می‌کند.
کاخ سفید: به حصول توافق در وین نزدیک شده‌ایم
در آنسوی دنیا نیز این جین ساکی، سخنگوی کاخ سفید بود که خبری خوب از احیای برجام را به خبرنگاران اعلام کرد. او ساعاتی پیش با بیان اینکه مذاکرات وین به حصول توافق نزدیک شده است، تاکید کرد که هنوز کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد. ساکی در پاسخ به سوالی درباره توئیت روز گذشته‌ی نماینده انگلیس در وین که گفته بود "مذاکرات وین به حصول توافق نزدیک شده است"، این موضوع را مورد تائید قرار داد و گفت: بله، ما نزدیک شده‌ایم. ما در حال پیشرفت هستیم. اما هنوز کارهای بیشتری وجود دارد که باید انجام شود.
وی در ادامه گفت که رئیس جمهور بایدن به‌طور مرتب در جریان روند مذاکرات وین قرار می‌گیرد.
خبرگزاری رسمی دولت: متن توافق همان متن برجام است
هادی آجیلی عضو هیئت علمی گروه روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی (ره) در میزگرد فینال مذاکرات که در ایرنا برگزار شد، گفت: متن قابل احیا مشخص است که چیست و همان متن برجام است، ایران قبول نکرده روی متن جدیدی مذاکره شود. بر فرض این مذاکرات را احیا کردیم، نقطه سر خط است و به سال ۲۰۱۵ می‌رویم. در سال ۲۰۱۵ این مذاکرات شد و ایران به تعهدات خود عمل کرد و در دوره اوباما نقض تعهد داشتند و در دوره ترامپ هم بیرون رفتند، رئیس جمهور بعدی که آمد توافق را بهم زد. الان روز از نو و روزی از نو است. لذا این مستلزم برخی توافقات از سوی ایران است.
اسلامی پس از دیدار با گروسی چه گفت؟
محمد اسلامی، رییس سازمان انرپی اتیم پس از دیدار با مدیر کل آپانس بین‌المللی انرژی اتمی در نشست خبری مشترک بارافائل گروسی گفت: مسایل باقی مانده که در سفرهای گذشته ایشان و در وین گفت‌وگو شده بود را مرور کردیم و جمع بندی کردیم تا مبادله مدارکی که باید بین آژانس و ایران شود تا خرداد ماه انجام شود. همچنین ترتیباتی پیش بینی کردیم تا حداکثر تا خرداد توافقات برای مبادله اسناد در چارچوب حل و فصل مسایل باقی مانده اجرا شود.
وی افزود: مهم برای ما این است و تاکید ما این است که مسایل در روال طبیعی و در چارچوب مقرارت انجام شود و لابی‌گری سیاسی در این مساله شاهد نباشیم و در یک مسیر حرفه ای باشد.
اسلامی گفت: امیدواریم این نفوذهایی که بر سر راه کشور ما ایجاد کردند و نمونه بارزش اقدامات تروریستی و ترور دانشمندان هسته ای بوده است را دیگر شاهد نباشیم. امیدواریم در رفتار و تعامل جدید آقای گروسی تلاش کنند برنامه توسعه اتمی ایران سرعت یابد به ویژه که ایران برای فعالیت هسته‌ای خود برنامه بلندمدت دارد.
وی تاکید کرد: آژانس باید از ظرفیت و تکالیف قانونی خود برای کمک به توسعه برنامه صلح آمیز هسته ای ایران استفاده کند و امیدواریم روند همکاری طبیعی و به دور از سیاسی کاری باشد.
وی در پاسخ به سوالی درباره تهدیدات رژیم صهیونیستی علیه برنامه هسته‌ای ایران گفت: رژیم جعلی اسرائیل مرتب ایران را تهدید می‌کند و تاکنون نتیجه نگرفته و در آینده هم نخواهد گرفت.
رییس سازمان انرژی اتمی اظهار کرد: موارد ادعایی باید برای همیشه بسته شود و بیش از این مزاحمت برای مردم ایران ایجاد نکند. براساس توافقی که بین ما و آژانس حاصل شده و امروز بیانیه‌ای صادر می‌شود تا خرداد این را انجام می دهیم و اگر کسی مزاحمتی سر راه ما ایجاد کند اختیار داریم از ابزار خود استفاده کنیم.
گروسی پس از دیدار با اسلامی: بدون تفاهم ایران و آژانس تحقق توافق در مورد برجام ممکن نیست
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از دیدارش با رییس سازمان انرژی اتمی گفت: خوشحالم که دوباره در تهران هستم. ما در جلسه مان تبادل نظر فشرده مثمرثمری را داشتیم. همانطور که آقای اسلامی‌گفتند چند موضوع خاص باقی مانده است که باید شفاف سازی می کردیم و هر دو طرف هم تلاش کردند اما تا پیش از این موفقیتی در این زمینه نداشتیم.
گروسی گفت:تلاش کردیم عملگرایانه پیش رویم و متخصصان ما نظام‌مند تبادل نظر کردند چون ما در پایان به یک موفقیت نیاز داریم. این مساله از چند جهت مهم است؛ برکشی پوشیده نیست الان مذاکرات مرتبط درباره احتمال بازگشت ایران و کشورهای دیگر به برجام در جریان است و با توجه به اینکه مذاکرات ما موازی آن است این دو روند به هم متصل و وابسته است. در صورتی که ایران و آژانس درباره این مسایل پادمانی تفاهم نداشته باشند تصور اینکه یک توافق جامع مثل برجام محقق شود وجود ندارد.
گروسی گفت: مهم است به یک درک متقابل برای همکاری‌های فشرده در آینده برسیم تا متخصصان ما بتوانند درباره مسایل باقی مانده شفاف سازی کنند. نکته دوم که امیدوارم رو به جلو باشد این است که انرژی هسته ای قابلیت فراوان دارد و برای توسعه کشورها بسیارمهم است. با در نظر گرفتن همه وقایع از جمله گرمایش زمین، رکود اقتصادی ناشی از کرونا به این نتیجه می‌رسیم تولید انرژی متناسب با محیط زیست از جمله انرژی هسته ای بسیار مهم است.
وی ادامه داد: برای حرکت سریع به سمت آینده و همکاری میان دو طرف باید به آینده نگاه کنیم تا جامعه ایران از رفاه و پیشرفت در راستای استفاده از انرژی هسته ای استفاده کنند.
مدیرکل آژانس در پاسخ به اینکه چرا گزارش های آژانس قبل از انتشار رسمی از سوی برخی منتشر می شود؟ گفت: من هم بارها این سوال را از خودم پرسیدم. پاسخ من این است که برخی از اعضا به محرمانگی‌پروتکل ها توجه نمی کنند و قبل از اینکه گزارش رسمی‌منتشر شود آن را منتشر می کنند.
وی افزود: در رابطه با این مساله و چگونگی تقویت جلوگیری از انتشار گزارش ها و اسناد کارهایی را انجام دادیم از جمله وب سایت امن. اما وقتی کسی قصد دارد رازی را برملا کند متوقف کردنش سخت است.
گروسی درباره تهدیدات اسراییل نسبت به تاسیسات هسته‌ای ایران حتی اگر توافق حاصل شود؟ گفت: تمرکز آژانس بر روی همکاری با ایران است. در این‌گونه موارد از جمله روابط ایران و اسراییل مخاطرات اجتناب ناپذیر است، اما آژانس فراتر از تعاملات سیاسی و با آرامش و حرفه‌ای‌گری کار خود را انجام می‌دهد.
گروسی در پاسخ به این که چرا باید اسناد جاسوسی از سوی رژیم اسراییل مورد بررسی قرار گیرد؟ گفت: آژانس و کارش توسط هیچ کشوری تحت تأثیر و کنترل قرار نمی‌گیرد. مبنای قضاوت های ما مستقل از نظرات کشورهاست.
پیش‌بینی اولیانوف از زمان اعلام توافق احیای برجام
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی نیز به خبرنگاران گفت: ممکن است در اواسط هفته آینده به توافق برسیم. درخصوص آخرین تلاش‌ها پیش از عبور از خط پایان صحبت می‌کنیم.
اولیانوف روز پنجشنبه نیز گفته بود که فکر نمی‌کند مذاکرات شکست بخورد و احتمال برگزاری یک نشست در سطح وزرا به منظور توافق وجود دارد اما او نمی‌تواند بگوید که آیا این نشست روز شنبه، یکشنبه یا دوشنبه خواهد بود.
اکنون مذاکره‌کنندگان یازده ماه است که برای احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ تلاش می‌کنند، توافقی که بر اساس آن ایران در ازای رفع تحریم‌های اقتصادی برنامه هسته‌ای خود را محدود کرده بود.
لاوروف: روسیه درباره برجام از آمریکا تضمین کتبی خواست
خبر مهم بعداز ظهر امروز، اظهارنظر لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه بود. او طی اظهاراتی درباره تحریم‌های اعمال شده آمریکا علیه مسکو در پی حمله به اوکراین، گفت روسیه تضمینی می‌خواهد که روابط اقتصادی تحت برجام این کشور با ایران از این تحریم‌ها مصون بمانند. سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه امروز در جمع خبرنگاران درباره تحریم‌های جدید اعمال شده آمریکا علیه روسیه در پی حمله این کشور به اوکراین گفت: ما تضمینی می‌خواهیم که این تحریم‌ها به هیچ وجه روابط تجاری-اقتصادی و سرمایه‌گذاری مقرر در برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد.
او در این باره ادامه داد: ما خواستار تضمینی کتبی شده‌ایم که روند فعلی آغاز شده توسط آمریکا به هیچ وجه به حق ما برای تجارت، همکاری اقتصادی و سرمایه‌گذاری و همکاری نظامی-فنی آزاد و کامل با این کشور اسلامی[ایران] آسیبی وارد نکند.
وزیر امور خارجه روسیه همچنین گفت، طبق توافق هسته‌ای، روسیه و چین مجاز خواهند بود طبق مقررات عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای، به ایران در پیش‌برد برنامه هسته‌ای غیرنظامی‌اش کمک کنند و تحریم‌ها اثری بر این پروژه‌ها نخواهند داشت. او علاوه بر این گفت: هنوز موضوعات متعددی وجود دارد که همکاران ایرانی ما خواستار شفافیت بیشتر آن‌ها هستند و این‌ها از نظر ما خواسته‌های منصفانه‌ای هستند.
گروسی در دیدار با امیرعبداللهیان چه گفت؟
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی پس از دیدار با محمد اسلامی، با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان دیدار و رایزنی کرد، رافائل گروسی ظهرروز شنبه با حضور در وزارت امور خارجه با حسین امیر عبداللهیان دیدار ورایزنی کرد.
امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه در این ملاقات ضمن تاکید بر ضرورت رویکرد مستقل، حرفه ای و بی‌طرفانه آژانس، بر اهمیت تقویت روابط و همکاری های آژانس با جمهوری اسلامی ایران در زمینه های فراتر از مباحث نظارتی و بازرسی و از جمله حمایت از صنعت هسته ای صلح آمیز ایران تصریح کرد.امیرعبداللهیان همچنین ابراز امیدواری کرد با مذاکرات و تفاهمات حاصله بین آژانس و سازمان انرژی اتمی زمینه اجرایی شدن توافقات بیش از پیش فراهم شود.
وزیر امور خارجه کشورمان در این ملاقات با اشاره به نقش رژیم صهیونیستی در ایجاد اختلاف انگیزی و بحران سازی ، توجه مدیرکل را نسبت به هر گونه سوء استفاده رژیم صهیونیستی از سازوکارهای آژانس جلب کرد.امیرعبداللهیان اظهار امیدواری کرد در سفر مدیرکل آژانس، اعتماد متقابل و همکاری‌های طرفین بیش از پیش تقویت شود.
رافائل گروسی نیز متقابلا ضمن تاکید بر رویکرد فنی و حرفه‌ای بر تقویت روابط و همکاری ها و یافتن راه حل های خلاقانه تاکید کرد. وی همچنین بر آمادگی آژانس برای حمایت از پروژه های مشترک در زمینه استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای تاکید کرد و دیدار خود از کشورمان را نشانه‌ای از اراده برای گفتگو و درک متقابل، حل مسائل و ارتقای همکاری‌ها با جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد.
گروسی با معاون اول ابراهیم رییسی دیدار کرد
ایستگاه پایانی سفر یک روزه گروسی به تهران دیدار با محمد مخبر، معاون اول رییس جمهوری بود. مخبر در این دیدار با اشاره به فتوای مقام معظم رهبری مبنی بر حرام بودن ساخت و استفاده از سلاح های کشتار جمعی از جمله سلاح هسته ای تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران هیچ گاه به دنبال ساخت سلاح هسته ای نبوده و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در سال های گذشته به نشانه ای از غیرصلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران برخورد نکرده است.
مخبر با تاکید بر ضرورت رویکرد بی طرفانه آژانس بین المللی انرژی اتمی در حوزه فعالیت کشورها در مورد انرژی اتمی از جمله در خصوص برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران افزود: انتظار جامعه جهانی از آژانس این است که با نگاهی تخصصی و کارشناسی برنامه هسته ای کشورها را دنبال کند.
معاون اول رییس جمهور همچنین بر ضرورت گسترش همکاری های جمهوری اسلامی ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی در راستای توسعه صلح آمیز برنامه هسته ای تاکید کرد و ادامه داد: مبنای اصلی تشکیل آژانس بین المللی انرژی اتمی کمک به توسعه و ترویج دانش صلح آمیز هسته ای در سراسر جهان است و تهران از گسترش همکاری های آتی با آژانس بین المللی انرژی اتمی در راستای استفاده صلح آمیز از دانش هسته ای استقبال می کند.
مخبر با اشاره به اینکه تاریخ ایران نشان می دهد که مردمان این سرزمین در سراسر تاریخ به دنبال ترویج علم و دانش و کمک به بشریت بوده اند، گفت: در همین راستا ایران برای مصارف انرژی، صنعتی، سلامت، پزشکی و رفع نیازهای اساسی مردم خود به دنبال تکنولوژی صلح آمیز هسته ای است و باید در این زمینه به خودکفایی برسیم.
رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز در این دیدار با ابراز خرسندی از سفر به تهران و نهایی شدن توافقات و انجام مذاکرات سازنده بین جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی تأکید کرد: امیدواریم در سفرهای آینده به تهران ایده های همکاری برای توسعه صلح آمیز برنامه هسته ای و ترویج این دانش در ایران عملیاتی و اجرایی شود.
وی با تأکید بر اینکه تمامی کشورهای جهان از جمله جمهوری اسلامی ایران حق دارند از علم هسته ای برای مصارف سلامت و صنعتی و انرژی بهره برداری کنند، تصریح کرد: تعهد و همکاری مشترک بین جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین الملی انرژی اتمی به نفع مردم ایران و جهان است.پیشینه علمی و مذهبی کشور ایران نشان داده است که مردم ایران همواره به توسعه صلح و پیشرفت جهانی کمک کرده اند.
رایزنی ایران در روسیه
همزمان با این دیدار؛ کاظم جلالی، سفیر ایران در مسکو نیز با «سرگئی ریابکف»، معاون وزیر خارجه روسیه در محل وزارت خارجه این کشور دیدار و گفتگو کرد. در این دیدار تحولات مربوط به همکاری های ایران و روسیه در حوزه‌های دوجانبه، منطقه‌ای و بین المللی مورد بررسی و تبادل نظر قرار گرفت.
بیانیه مشترک ایران و آژانس انرژی اتمی
سرانجام با پایان سفر یک روزه گروسی به تهران، بیانه مشترک آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی منتشر شد. معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران (سازمان) و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (آژانس) جهت شفاف‌سازی درخصوص مسائل مطرح شده در سند GOV/2021/52 به تاریخ ۲۶ آبان۱۴۰۰ (۱۷ نوامبر ۲۰۲۱) بر روی بیانیه مشترک به توافق رسیدند.
انتهای پیام
دیدگاه تان را بنویسید