چرا وزیر خارجه با عجله به نیویورک سفر کرد؟

بیان فردا | روز چهارشنبه حسین امیرعبداللهیان در یک سفر از پیش اعلام نشده به نیویورک رفت. این اولین سفر وزیر خارجه دولت رئیسی به آمریکا در چهارچوبی به جز نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل است. از زمان روی کار آمدن دولت جدید در ایران، مقامات وزارت خارجه در مهمترین موضوع دوجانبه خود با آمریکا یعنی  برجام حاضر به مذاکره مستقیم نشده و از پشت پرده و با صد میانجی و پیغام‌رسان با طرف آمریکایی گفتگو کرده‌اند، اما ظاهرا اوضاع منطقه به گونه‌ای وخیم است که وزیر خارجه دولت رئیسی را مجبور به سفری غیرمنتظره کرده است.

امیرعبداللهیان درباره علت سفرش گفته وزیر خارجه برزیل به عنوان رئیس دوره‌ای شورای امنیت از او دعوت کرده بوده که در نشست روز گذشته این شورا شرکت کند، اما او به دلیل برگزاری نشست ۳+۳ قفقاز جنوبی در تهران نتوانسته به موقع به نشست برسد، اما روز پنحشنبه در مجمع عمومی سازمان ملل مواضع جمهوری اسلامی در مورد منطقه را بیان خواهد کرد.

جلسه شورای امنیت سازمان ملل با موضوع غزه

جلسه روز چهارشنبه شورای امنیت با موضوع پیش‌نویس قطعنامه آمریکا در مورد غزه برگزار شده است. آمریکا در این پیش‌نویس ضمن محکوم کردن حملات حماس به اسرائیل خواستار آزادی گروگان‌ها و ارسال کمک‌های بشردوستانه به غزه شده بود، اما این پیش‌نویس توسط روسیه و چین وتو شد. استدلال چین و روسیه این بود که این قطعنامه به معنای گرفتن اجازه از سازمان ملل برای ادامه حملات اسرائیل است و هیچ اشاره‌ای به اشغال فلسطین در آن نشده است.

اما چرا وزیر خارجه ایران باید در این جلسه شرکت می‌کرد؟ به نظر می‌رسد علت حضور امیرعبداللهیان در نیویورک چیزی بیش از جلسه شورای امنیت بوده است. امیرعبداللهیان در آستانه ورود به نیویورک دستورکار سفر خود را روشن کرده و گفته علت سفرش مساله جنگ فلسطین است، اما شواهد نشان می‌دهد ایران در دردسر بزرگتری افتاده است.

وزیر خارجه به رسانه‌های دولتی گفته «در هر قطعنامه‌ای باید توقف فوری نسل‌شی علیه مردم غیرنظامی در غزه و کرانه باختری، ارسال فوری و گسترده کمک‌های انسان دوستانه و مقابله با کوچاندن اجباری ساکنان غزه توجه کند. ما با صدای بلند گفتیم حماس یک جنبش آزادی‌بخش فلسطینی است که در مقابل پدیده شوم اشغالگری قیام کرده است. این حق بر اساس حقوق بین‌الملل به هر جریان آزادی بخشی که کشورش مورد اشغال قرار گرفته، داده شده است.»

سفر امیرعبداللهیان به نیویورک بعد از دست‌کم دو پیامی است که آمریکا درباره مسئله غزه به ایران ارسال کرده است. هفته گذشته وزیر خارجه اعلام کرد در مورد جنگ اخیر در اراضی اشغالی، آمریکا حداقل دو بار به ما پیام داده است که این پیام‌ها دارای دو محور اساسی بوده است. آن‌ها در این پیام‌ها تاکید کرده‌اند که علاقمند به گسترش جنگ نیستند و از ایران نیز خواسته‌اند که خویشتنداری کند.

پیام طرف آمریکایی به ایران حتی از قول وزیر خارجه ایران (که تلاش زیادی در تلطیف ماجرا داشته) هم هشدارآمیز است، اما آمریکایی‌ها فقط به ارسال پیام محرمانه اکتفا نکرده‌اند. جو بایدن رئیس جمهور آمریکا روز چهارشنبه قبل از ورود امیرعبداللهیان به نیویورک موضع ایالات متحده آمریکا را با لحن تندی اعلام کرد و به ایران هشدار مستقیم داد.

بایدن در یک سخنرانی به ایران هشدار داد که از فرصت جنگ اسرائیل و غزه برای اجرای عملیات علیه نیرو‌های آمریکایی در سوریه و عراق استفاده نکند و تاکید کرد این هشدار «هیچ ربطی به اسرائیل ندارد.» او به پیام‌های محرمانه‌ای که به ایران داده اشاره کرده و گفته «هشدار من این بود که اگر به اقدام علیه نیرو‌های آمریکایی ادامه بدهد ما پاسخ خواهیم داد و این هیچ ربطی به اسرائیل ندارد.»

این اولین هشدار علنی بایدن به ایران نبود. او چندی پیش هم در یک گفتگوی رسانه‌ای خطاب به ایران و حزب‌الله گفته بود در درگیری دخالت نکنند و جبهه‌های جدیدی در منطقه ایجاد نکنند. او صراحتا گفته علت اعزام ناو‌های جدید آمریکایی به منطقه، مقابله با حملات نیرو‌های مورد حمایت ایران است.

مقامات آمریکایی گفته‌ند در هفته گذشته بیش از ده حمله به نیرو‌های آمریکایی در منطقه گزارش شده است. این چیزی نیست که ایران از احتمال بروز آن بی‌اطلاع بوده باشد. سفر امیرعبداللهیان به چهار کشور منطقه به منظور رایزنی درباره حمله حماس اشاره مستقیمی به بروز چنین خطراتی بود. وزیر خارجه ایران در روز‌های نخست جنگ غزه به سوریه، لبنان، عراق و قطر سفر کرد و نسبت به باز شدن جبهه‌های جدید هشدار داد. او در بیروت در حالی که از مذاکره با سیدحسن نصرالله رهبر حزب‌الله بیرون می‌آمد اعلام کرد امکان گشایش جبهه‌های جدید علیه رژیم صهیونیتی وجود دارد و دست همه جریان‌های مقاومت در منطقه روی ماشه است.

هشدار ایران جدی بود. البته در روز‌های بعد ماشه در چند نقطه منطقه چکانده شد. شواهد نشان می‌دهد یکی از دلایل به تعویق افتادن حمله زمینی اسرائیل به غزه، نگرانی اسرائیل و آمریکا از باز شدن جبهه‌های جدید علیه آن‌ها در سایر کشور‌های همسایه اسرائیل است. این همان چیزی است که وزیر خارجه دولت رئیسی را به نیویورک کشانده است.

اکونومیست در گزارشی توان باز کردن جبهه‌های جدید علیه اسرائیل توسط محور مقاومت را ارزیابی کرده و به این نتیجه رسیده که خطر باز شدن این جبهه‌ها در واقع علت به تعویق افتادن یورش زمینی اسرائیل به نور غزه بوده است. این رسانه گفته اسرائیل تجهیزات کافی برای دفاع از خودش در برابر نیرو‌های مورد حمایت ایران را دارد؛ اسرائیل نیروی هوایی خوبی دارد، حمایت آمریکا را دارد و از گنبد آهنین برخوردار است که می‌تواند در برابر نفوذ موشک‌ها از آن‌ها حفاظت کند، اما موازنه قدرت نظامی مانند گذشته نیست. گروه‌های مورد حمایت ایران از جمله حزب‌الله، حوثی‌ها و حماس تسلیحات بسیار باکیفیتی در اختیار دارند.

اکونومیست می‌گوید حماس موشک‌هایی دارد که از شمال تا بلندی‌های جولان می‌رسد هرچند تا امروز بیشتر بر پرتابه‌های کم‌هزینه‌شان تکیه کرده‌اند. اما بیرون از غزه، خطرات جنگ بالاتر است. حزب‌الله لبنان یکی از قدرت‌مندترین گروه‌های غیر دولتی از نظر تسلیحات نظامی در جهان است. انبار راکتی حزب الله شامل ۱۵۰ هزار موشک است که در بین آن‌ها صد‌ها موشک فاتح ۱۱۰ با برد ۲۶۰ کیلومتر وجود دارد که از مرز لبنان به همه شهر‌های اسرائیل می‌رسد.

مقابله با این تسلیحات کار سختی است این به این معناست که اسرائیل باید نیروهایش را به سمت لبنان روانه کند، اما روانه کردن نیرو به سمت لبنان نه به معنای باز شدن دو جبهه بلکه به معنای باز شدن جبهه سوم در شرق سوریه هم خواهد بود.

هشدار علیه جبهه‌های جدید در منطقه/ چرا وزیر خارجه بی خبر و با عجله به نیویورک سفر کرده است؟

نشریه اکونومیست پیش‌بینی کرده در جنوب هم اسرائیل با حوثی‌های یمن درگیر خواهد شد. اگرچه آن‌ها به اندازه حزب‌الله قوی نیستند، اما برد برخی موشک‌های بالستیک آن‌ها به ۹۰۰ کیلومتر هم می‌رسد. این خبر خوبی برای اسرائیل نیست.

هشدار علیه جبهه‌های جدید در منطقه/ چرا وزیر خارجه بی خبر و با عجله به نیویورک سفر کرده است؟

خطر نیرو‌های مورد حمایت ایران در منطقه ظاهرا اسرائیل را از اقدام بعدی در غزه باز داشته و آمریکا هم از این واقعیت باخبر است. سفر با عجله و بی‌سابقه امیرعبداللهیان به نیویورک نشان می‌دهد مسئله جدی بوده و ایران هم در عین استمرار سیاست‌های منطقه‌ای خود، احتمال بروز اتفاقات بزرگتر را جدی گرفته است.