کلید حل تنش‌های منطقه‌ای موجود در اختیار ایران و آمریکا است

بیان فردا | یک کارشناس مسائل منطقه می گوید: اتفاقاتی که در دریای سرخ رخ داده است براساس شرایط هارتلند فعلی ژئوپولتک جهان است به همین دلیل می توانیم بگوییم گسل ژئوپولتیکی که در فلسطین فعال شده است امواجی دارد که کل جهان را متاثر می کند. حتی تحولاتی که قبل از این موضوع جزو تحولات اول جهان بودند از جمله جنگ روسیه و اوکراین به حاشیه رفته است. موضوع به حدی مهم است که وقتی این اتفاق می افتد می بینیم فورا انسجامی جهانی از قدرت های بزرگ شکل می گیرد برای این که ماجرا مدیریت شود. پیش بینی ها بر این اساس بود که تنش ها تا این حد جلو نرود. زیرا اگر تنش ها از کنترل خارج شود آنچه منجر به جنگی منطقه یا و تمام عیار می شود رخ داده است.

از انتخابات آمریکا و جنگ اوکراین و روسیه تا روابط میان چین و آمریکا همه بر جهان تاثیر دارند و امروز هارتلند ژئوپولتیک در فلسطین است

سیاست خارجی جهان بر اساس آنچه در فلسطین و اسرائیل جریان دارد تنظیم می شود

دکتر سیدعطا تقوی اصل در پاسخ به این سوال که با توجه به حمله ائتلاف غرب به یمن آیا می توان پیش بینی کرد که تحولات منطقه وارد فاز جدیدی خواهد شد؟ بر این اساس آیا می توان توقف جنگ را بررسی کرد؟ اظهار داشت: اگر هارتلند ژئوپولتیک یعنی جایی را که الان مرکز اصلی تاثیر گذاری سیاسی در جامعه است، فلسطین محسوب کنیم، مرکز هارتلند ژئواکونومیک یعنی اقتصادی را چین و آمریکا فرض بگیریم و مرکز هارتلند ژئواستراتژیک را اوکراین و روسیه تعریف کنیم می بینیم که تحولات با این مشخصه ها در جریان است. مشخصه ژئوپولتیکی دارای مدتی طولانی و مختص به یک منطقه نخواهد بود. به دلیل سیال شدن سیاست خارجی و تحولات سیاسی، این مراکز قدرت مرتبا در حال جابجایی هستند. عمده چیزی که امروز به آن می پردازیم هارتلند ژئوپولتیک جهان است. یعنی منطقه جغرافیایی که از نظر سیاسی تحولاتش بر بقیه مناطق دنیا موثر و تاثیر گذار است.

از انتخابات آمریکا و جنگ اوکراین و روسیه تا روابط میان چین و آمریکا همه بر جهان تاثیر دارند و امروز هارتلند ژئوپولتیک در فلسطین است. بنابراین تمام سیاست خارجی جهان بر اساس آنچه در فلسطین و اسرائیل جریان دارد تنظیم می شود.

وی افزود: اتفاقاتی که در دریای سرخ رخ داده است طبق همین تعریف و براساس شرایط هارتلند فعلی ژئوپولتک جهان است به همین دلیل می توانیم بگوییم گسل ژئوپولتیکی که در فلسطین فعال شده است امواجی دارد که کل جهان را متاثر می کند. حتی تحولاتی که قبل از این موضوع جزو تحولات اول جهان بودند از جمله جنگ روسیه و اوکراین به حاشیه رفته است. موضوع به حدی مهم است که وقتی این اتفاق می افتد می بینیم فورا انسجامی جهانی از قدرت های بزرگ شکل می گیرد برای این که ماجرا مدیریت شود. پیش بینی ها بر این اساس بود که تنش ها تا این حد جلو نرود. زیرا اگر تنش ها از کنترل خارج شود آنچه منجر به جنگی منطقه یا و تمام عیار می شود رخ داده است.

وی تصریح کرد: نباید فراموش کنیم که نگاه ما نسبت به تحولات و جنگ های جهانی و منطقه ای با آن چه که در دوران جنگ سرد در ذهن داشتیم کاملا متفاوت است. قبلا بیشتر کارشناسان تصور می کردند که اگر قرار است فلسطین و اسرائیل وارد درگیری با این حجم از تلفات در دو طرف شوند و با این تنش ها، کار به جنگی جهانی بین دو قطب می کشد که یک گروه پشت سر فلسطین قرار گرفته اند و گروه دیگر پشت اسرائیل هستند. درست است که امروز از نظر سیاسی این وضعیت به وجود آمده است اما از نظر نظامی چنین اتفاقی نیفتاد. از این رو می بینیم به طور محدود در هارتلند ژئوپولتیک جهان بین دو قدرتی که یکی اراده ملی دارد تا سرزمین اش را به دست بیاورد و دیگری که قدرتی تازه شکل گرفته و مجهز به آخرین تکنولوژی های جهان است درگیری وجود دارد این درگیری بدون دخالت آشکار نظامیان دیگر کشور ها است البته به غیر از امریکا. این درگیری ها کل جهان را تحت تاثیر قرار داده است.

گسترش جنگ برای کشور های قدرتمندی چون آمریکا و چین و کشور های اروپا اصلا توجیه عقلانی ندارد

تقوی اصل با بیان اینکه درگیری های سیاسی که جهان را از جنگ میان فلسطین و اسرائیل متاثر کرده کمتر از درگیری های یک جنگ جهانی نبوده است اظهار داشت: از این رو این منطقه و درگیری هایش مهم است شعاع تاثیر گذاری اتفاقات این منطقه بر جهان بالا است. آمریکایی ها با معذوریاتی مواجه هستند اگر این جنگ از کنترل آن ها خارج شود برایشان آسیب زا خواهد بود. آمریکایی ها تمایلی ندارند که این جنگ به جنگی منطقه ای تبدیل شود و با ایران وارد جنگ شود. این معنا این نیست که چه کسی برنده است. تحولاتی که در داخل آمریکا رخ می دهد از قیمت بنزینی که متاثر از شرایط انتقال نفت است که باید محیط انتقال آرام باشد. تا انتخابات امریکا و تصمیمات سیاسی که در آمریکا گرفته می شود و در انتخاب رییس جمهور بعدی آمریکا موثر است. ناامنی در راه های ارتباطی جهان چه در زمینه انرژی و چه در زمینه جابجایی کالا که نشان می دهد گسترش جنگ برای کشور های قدرتمندی چون آمریکا و چین و کشور های اروپا اصلا توجیه عقلانی ندارد.

فضای ناامنی می تواند ضربات مهلکی بر اقتصاد جهانی وارد کند

وی ادامه داد: این جنگ برای یمن عوارضی خواهد داشت و زیر ساخت های یمن از بین می رود ولی نباید فراموش کنیم که اگر ناامنی نتواند ضربات مهلکی وارد کند فضای ناامنی می تواند ضربات مهلکی بر اقتصاد جهانی وارد کند. بنابراین می توانیم به جرات بگوییم که هیچ یک از طرفین درگیر خواهان گسترش جنگ و منطقه ای شدن جنگ نیستند. همه از این موضوع ضرر خواهند کرد. تا امروز تمام اتفاقاتی که در حاشیه جنگ اسرائیل و فلسطین رخ داده تماما مدیریت شده است. حمله می شود و محکوم می شود و جنگ در جریان است ولی در دل این اتفاقات مدیریتی وجود دارد تا از خطوط قرمز عبور نکنند و تبدیل به جنگی منطقه ای نشود.

هنوز اوضاع در منطقه از کنترل خارج نشده است

وی افزود: یمنی ها مدت زیادی با عربستان جنگیدند و تجاربی کسب کردند و بخشی از زیر ساخت هایشان از بین رفته است ولی از منظری دیگر تنها قطب قدرت محور مقاومت هستند که توانسته اند اسرائیل را آزار بدهد حوثی های یمن هستند. نیروهای نظامی و مردم یمن جنگ هفت ساله فرسایشی را طی کرده و خسته هستند شاید آمادگی ورود به جنگی گسترده و جدید را نداشته باشند. بعید است سران قبایل یمن مایل به درگیر شدن باشند. پیش بینی می شد حوثی ها تبادل کالا و انرژی کشور هایی را که به درگیری ورود کرده اند با اخلال روبرو کنند ولی جدیدا نوعی حملات نظامی متفاوت دارند. آن چیزی که تا امروز می توان از برآیند کلی وضعیت منطقه پیش بینی کرد این است که هنوز اوضاع در منطقه از کنترل خارج نشده است. هنوز وضعیت از مرز های قرمز خارج نشده است.

تقوی اصل با اشاره به اینکه اگر می بینید حوثی های یمن به پایگاه های آمریکا در بحرین و در قطر و در باقی کشور های عربی حمله می کنند می توان گفت این عبور از خط قرمز است اظهار داشت: یکی از خطوط قرمز حمله به پایگاه های آمریکا است و دیگری نادیده گرفتن فضای حیاتی و امنیتی کشور دیگر است. آمریکایی ها یک زیرکی انجام می دهند و از فضای حیاتی کشور های عربی استفاده می کنند و به یمن حمله می شود تا در صورت پاسخ متقابل کشور های عربی را در مقابل یمنی ها قرار بدهند. اگر آمریکایی ها ناو های نظامی دارند چرا حملات را از روی آب های آزاد و از روی ناو ها انجام نمی دهند؟! چرا پایگاه هایشان در کشور های عربی حملات را انجام می دهند؟ به این دلیل که به صورت غیر رسمی کشور های عربی را درگیر این جنگ می کنند تا اگر حوثی ها پاسخ بدهند اعراب نیز موضع گیری کنند و به سرکوب حوثی ها و به ائتلاف کمک کنند. اگر چه اعراب به صورت غیر رسمی حمایت می کنند ولی به صورت علنی وارد جنگ نشده اند. باید منشا این چالش ها و گسل های اتفاق افتاده در هارتلند ژئوپولتیکی یعنی بین فلسطین و اسرائیل فروکش کند تا شاهد افزایش تنش در مناطق حاشیه ای هارتلند ژئوپولتیکی نباشیم. مثل دریای سرخ و لبنان و سوریه و سایر مناطق جهان. ما هنوز امیدوار هستیم، عقلانیت سیاسی ایجاب می کند که به محدود شدن این تنش ها امیدوار باشیم تا به جنگی منطقه ای منجر نشود و همه از آن متضرر نشوند و آسیب نبینند.

کلید حل تنش های منطقه ای موجود در اختیار دو کشور ایران و آمریکا است

وی تاکید کرد: کلید حل تنش های منطقه ای موجود در اختیار دو کشور ایران و آمریکا است از این فرصت کوتاه و نقطه عطف تاریخی هر دو کشور باید استفاده کنند تا ضمن کمک به فروکش کردن درگیری ها، مسایل چند دهه اخیر بین دو کشور حل و فصل شوند.