سقوط رتبه دانشگاه‌های ایران در جهان + جدول

بیان فردا | از شهریور ماه سال گذشته، برخوردهای شدید سیاسی-اجتماعی و محدودیت‌های اینترنت موج مهیبی از مهاجرت را رقم زده است. روز شنبه ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور با منتخبی از فعالان دانشجویی که از جریان‌های مشخصی انتخاب شده بودند، نشست مشترکی برگزار کرد.

یکی از دانشجویان از رئیسی درباره زمان لغو محدودیت‌های اینترنتی با توجه به خروج کشور از وضعیت امنیتی سوال کرد. رئیسی در پاسخ اعلام کرد سیاست دولت «جلوگیری از تبدیل شدن فضای مجازی به بستری برای ایجاد ناامنی است» و به این ترتیب آب پاکی را روی دست منتظران لغو یا کاهش محدودیت‌های شبکه‌های اجتماعی و فیلترینگ گسترده ریخت و این یعنی موج مهاجرت استمرار خواهد داشت.

یکی از گروه‌هایی که بیشترین آمار مهاجرت را دارد، دانشجویان‌اند. برای این گروه یک شاخصه در تعیین مقصد مهاجرت سرنوشت‌ساز است و آن «رتبه دانشگاه مبدا» به عنوان رزومه متقاضی است. اتفاقی که در سال‌های اخیر افتاده، افت شدید رتبه دانشگاه‌های برتر ایران در رتبه بندی‌های معتبر بین‌المللی دانشگاه‌هاست.

دانشگاه شریف یکی از مراکز اعتراضات بعد از درگذشت مهسا امینی بود. ممنوعیت ورود برخی دانشجویان به دانشگاه بعد از اعتراضات و تحصن اساتید و دانشجویان برای آزادی هم کلاسی‌های دربندشان در نهایت مسئولان دانشگاه را مجبور به یک تصمیم‌گیری مهم کرد. شورای این دانشگاه آذر ماه سال گذشته اصولی تحت عنوان «منشور اجتماعی دانشگاه صنعتی شریف» منتشر کرده که طی آن ماموریت اصلی خود را «آموزش و تربیت متخصصان شایسته و روزآمد در تراز دانشگاه‌های برتر جهان» و همچنین «توسعه علم و فناوری برای نیاز‌های آینده و پیشرفت کشور» خوانده است.

بر همین اساس هم «تضارب افکار»، «پرهیز از تقابل‌های غیر سازنده» و «میدان یافتن حداکثری ظریف افراد با سلایق متفاوت در امور دانشگاه» را به عنوان محور «فرهنگ شریفی» به رسمیت شناخت تا زمینه را برای ادامه فعالیت‌های آموزشی بودن محرومیت دانشجویان و اساتید فراهم کند.

«علی شریفی زارچی» استاد دانشگاه شریف و یکی از استادان فعال در حمایت از دانشجویان بازداشتی این دانشگاه، منشور اجتماعی شریف را که به تازگی به تصویب شورا رسیده متضمن عدم محرومیت دانشجویان به دلیل اتفاقات پاییز خوانده است. او از همکاران و روسای سابق دانشگاه شریف برای «پافشاری برای اجرا و تصویب» منشور اجتماعی تشکر کرده و گفته با این منشور «هیچ دانشجویی از شریف به خاطر اتفاقات پاییز از تحصیل در این ترم محروم نشد.»

کاهش سطح کیفی دانشجویان با سهمیه‌بندی ورودی

به اذعان استادان، سهمیه‌بندی ورودی دانشگاه‌ها به ویژه در دوره تحصیلات تکمیلی و دکتری در سال‌های اخیر بیشتر شده است به گونه‌ای که تعداد قابل توجهی از کرسی‌های دانشگاه با کمترین رقابت به «گروه‌های خاص» تعلق می‌گیرد. این سهمیه‌بندی در کنکور کارشناسی هم وجود دارد و معمولا مورد انتقاد دانشجویانی است که سال‌ها برای ورود به دانشگاه‌های تراز اول تلاش می‌کنند.

کاهش سطح کیفی دانشجویان به دلیل اعمال سهمیه‌بندی‌ها و مهاجرت دانشجویان به اندازه کافی دانشگاه‌های کشور را از حضور نخبگان محروم کرده است؛ هرچند این اقدام دانشگاه شریف قابل تحسین است، اما یک دلیل مهم دارد و آن عقب‌ماندگی شدید دانشگاه‌های ایران در عرصه رقابت‌های علمی بین‌المللی است. تصمیم دانشگاه شریف برای جلوگیزی ازمحرومیت دانشجویان معترض نشان می‌دهد دیگر ظرفیتی برای محرومیت از استعداد‌ها وجود ندارد.

رتبه بندی دانشگاه‌های جهان

رتبه‌بندی دانشگاه‌ها در جهان توسط چند موسسه معتبر انجام می‌شود که شاخص هر یک از آن‌ها با دیگری متفاوت است. شاخص‌های کمی از جمله مساحت دانشگاه، تعداد دانشجویان، نسبت دانشجویان خارجی به داخلی، نسبت کارکنان خارجی به داخلی در کنار شاخص‌های کیفی از جمله استاندارد پژوهش‌های انجام شده توسط دانشجویان دانشگاه، اعتبار استادان و اعتبار دانشگاه از جمله مواردی‌اند که توسط موسسات برای رتبه بندی مورد توجه قرار می‌گیرند.

در رتبه‌بندی شانگهای، دانشگاه‌های ایران در بین ۳۰۰ دانشگاه اول جهان هیچ جایگاهی ندارند. اولین دانشگاه ایرانی به این رتبه‌بندی راه پیدا کرده «دانشگاه تهران» است که در رتبه ۳۹۱ قرار گرفته است. دانشگاه علوم پزشکی تهران در رتبه ۴۵۰ و دانشگاه تربیت مدرس در رتبه ۵۵۲، امیرکبیر ۶۰۲، شریف ۶۶۰، شهید بهشتی در ۷۵۰ دانشگاه‌های برتر جهان در رتبه‌بندی شانگهای قرار گرفته‌اند.